Napisz do nas

www.bezpieczenstwo@knbn-ujd.pl

Fot.: Autor: Grzegorz Dąbrowski/Agencja Gazeta

♦ Upadek prozachodniego rządu w Kabulu i powrót do władzy Talibów zapoczątkował nowy rozdział w dziejach Afganistanu. Kolejny z „okupantów” afgańskiego terytorium poniósł klęskę. Talibowie wyznaczyli dzień 31 sierpnia 2021r. jako ostateczny termin zakończenia amerykańskiej interwencji¹. Piorytetem dla wielu przywódców stało się przeprowadzenie szybkiej ewakuacji własnych obywateli oraz Afgańczyków współpracujących z szeroko rozumianym Zachodem podczas „wojny z terroryzmem”. Zdjęcia z lotniska w Kabulu nie napawały wielkim optymizmem. Na pokłady samolotów lecących do Europy przedostały się również osoby niepożądane, przestępcy, terroryści². Całej operacji towarzyszyły wielkie emocje społeczne, a na lotnisku panował duży chaos. Nad Afganistanem miała wkrótce zapaść religijna kurtyna. Wiele młodych Afganek i Afgańczyków podejmowało decyzję o emigracji obawiając się zemsty Talibów. Jednak jednym z piorytetów stało się wówczas przeprowadzenie ewakuacji zgodnie z ultimatum przedstawionym przez nowe władze. Amerykanie opuścili terytorium Afganistanu bez wielkich sukcesów, demokratyzacja Kabulu okazała się totalnym fiaskiem. Jednym z pozytywów było zmniejszenie wpływów Al-Kaidy oraz jej wewnętrzna dezintegracja. Nie można wykluczać scenariusza, w którym to Afganistan zostanie wykorzystany przez Al -Kaide jako poligon do odbudowy³. Natomiast powrót do władzy Talibów przy jednoczesnej bierności USA to potężny minus dla bilansu dwudziestoletniej interwencji w Afganistanie. Proamerykański rząd w Kabulu stracił kontrolę nad sytuacją w kraju znacznie wcześniej jak przewidywano⁴. Kontynuowanie interwencji nie leżało w interesie Waszyngtonu ze względu na ogromne koszty ekonomiczne i zmiany piorytetów w amerykańskiej polityce zagranicznej. Talibowie starają się przekonać społeczność międzynarodową o swojej przemianie i bardziej pokojowym nastawieniu w stosunku do relacji państwo - obywatele. Najbliższy czas pokaże o jakiej przemianie mówili. Wątpliwa jest jednak radykalna zmiana kursu w kierunku standardów demokratycznych, obywatelskich oraz postępowania w poszanowaniu dla podstawowych praw człowieka. Porozumienie USA z Talibami z 2020r. zakładało deklarację o wyzbyciu się przez nich jakichkolwiek powiązań z organizacjami terrorystycznymi⁵. Proamerykański rząd w Kabulu w obliczu stopniowego wycofywania sił wojskowych USA oraz postępującą ofensywą Talibów został zmuszony do kapitulacji. Anglicy, Sowieci, Amerykanie w dalszej perspektywie nie potrafili opanować Afganistanu. Różnorodność etniczna, rozbieżność interesów negatywnie wpływają na możliwości podporządkowania tego kraju. Talibowie przejmując władzę w Afganistanie oprócz słynnej Doliny Pandższiru nie napotkali na większy opór społeczeństwa. Bierna postawa obywateli, słaba pozycja armii rządu w Kabulu w związku z utratą międzynarodowego wsparcia umożliwiły odtworzenie Islamskiego Emiratu Afganistanu⁶.