Koło Naukowe Bezpieczeństwa Narodowego UJD

Napisz do nas

www.bezpieczenstwo@knbn-ujd.pl

Fot: RUPTLY - The Video News Agency

 ♦ 9 sierpnia 2020 r. odbyły się wybory prezydenckie na Białorusi. Głównymi faworytami byli: obecna głowa państwa, Aleksandr Łukaszenka i Swiatłana Cichanouska. Według oficjalnych danych, zwyciężył Aleksandr Łukaszenka z wynikem 80,1% głosów, natomiast Swiatłana Cichanouska otrzymała 10,1% głosów[i].

 ♦ Obywatele kraju uznali wyniki wyborów za sfałszowane. W efekcie tego w Mińsku i ponad 20 innych miastach doszło do protestów przeciwko Łukaszence. Warto wspomnieć, że niezadowolenie społeczne miało swój początek 29 maja 2020 r. Było ono reakcją na aresztowanie opozycyjnych kandydatów na prezydenta i tym samym wykluczenie ich z udziału w wyborach prezydenckich. Wobec protestujących użyto sił porządkowych, które w brutalny sposób rozpędzały demonstracje, wykorzystując armatki wodne, granaty hukowo-błyskowe oraz kule gumowe[ii]. Władze, chcąc stłumić demonstracje, zaczęły masowo aresztować cywilów. Z nieoficjalnych danych wynika, że zatrzymano około 6700 osób.

Wystąpienia doprowadziły do śmierci trzech protestujących. Były to następujące osoby: Alaksandr Tarajkouski - w nocy z 10 na 11 sierpnia; Alaksandr Wichor - 11 sierpnia i Giennadij Szutow 19 sierpnia[iii]. Liczba osób aresztowanych, także tych, którzy mogli stracić życie w wyniku dział służb bezpieczeństwa pozostaje nieznana, gdyż demonstracje nadal trwają, obejmując prawie całe terytorium Białorusi. Według prasy zachodniej demonstracje przybrały formę nie tylko ulicznych protestów, ale również aktywności internetowej, strajków w państwowych zakładach pracy, jak również porzucanie miejsca pracy.

 ♦ Opublikowane żądania protestujących zawierają się w następujących postulatach:

- dymisja prezydenta Aleksandra Łukaszenki;

- uwolnienie Siarhieja Cichanouskiego, Wiktara Babaryki i innych więźniów politycznych;

- przeprowadzenie uczciwych wyborów;

- dopuszczenie alternatywnych kandydatów do udziału w wyborach;

- przywrócenie Konstytucji z 1994 roku;

- uznanie oficjalnych wyników wyborów prezydenckich z 9 sierpnia 2020 roku za nieważne i dokonanie uczciwego przeliczenia głosów;

- zaprzestanie używania siły wobec demonstrantów.

 ♦ Warto wspomnieć, jak potoczyły się losy Swiatłany Cichanouskiej. Jak podawały media 10 sierpnia 2020 r. była ona przetrzymywana w biurze Centralnej Komisji Wyborczej[iv]. Te informacje zostały potwierdzone przez jej sztab[v]. Następnego dnia pojawił się film, w którym potwierdziła informację o swoim wyjeździe na Litwę[vi]. Kilka dni później Cichanouska opublikowała kolejny film, w którym poinformowała o swojej wygranej w wyborach, podczas których miała rzekomo zdobyć 60-70% głosów[vii]. Jednocześnie zaapelowała do społeczności międzynarodowej o uznanie jej zwycięstwa[viii]. Przekaz ten jest jednak pozbawiony jakichkolwiek dowodów. Zawiadomiła również o utworzeniu Rada Koordynacyjna ds. Przekazania Władzy, która zajmie się przejęciem władzy od Łukaszenki. O członkostwo w radzie mógł ubiegać się każdy obywatel Białorusi, który uznał wybory za sfałszowane, a któremu zaufała grupa społeczna, należąca do autorytetów: np. lekarze, nauczyciele, pisarze czy sportowcy[ix]. 17 sierpnia Cichanouska ogłosiła, że jest gotowa zostać narodowym liderem Białorusi[x].

Media podają, że Aleksander Łukaszenka jest w stałym kontakcie z Władimirem Putinem. Mimo początkowych deklaracji Putina, w których zapewniał on Łukaszenkę o możliwości udzielenia władzom białoruskim pomocy militarnej, obecnie prezydent Federacji Rosyjskiej próbuje zdystansować się wobec wydarzeń na Białorusi, nie podejmując pochopnych decyzji[xi]. Zresztą Kreml ma inne problemy m.in. aferą z próbą otrucia Nawalnego. Dziwnym zbiegiem okoliczności doszło w tym samym czasie do wystąpień na Białorusi i ataku na dysydenta Nawalnego, za którym to ma stać Putin i Rosja jak twierdzi prasa i zachodni politycy.

 ♦ Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg po spotkaniu w Berlinie z Angelą Merkel poinformował, że Białorusini powinni sami decydować o swojej przyszłości: Wszystkie kraje sojusznicze NATO popierają suwerenną i niepodległą Białoruś. Reżim w Mińsku musi wykazać pełne poszanowanie praw podstawowych, w tym wolności słowa i prawa do pokojowych protestów. NATO nie ma rozbudowanej armii w regionie. Zatem każda próba wykorzystania tego jako pretekstu do rozprawienia się z pokojowymi demonstrantami jest absolutnie nieuzasadniona[xii].

Warto wspomnieć, że prezydent Polski wraz z prezydentem Litwy jako jedni z pierwszych wydali oświadczenie w sprawie Białorusi, w którym oznajmili gotowość pomocy w realizacji planu obejmującego: powstrzymanie przemocy, uwolnienie zatrzymanych oraz doprowadzenie do rozmów między władzą a obywatelami[xiii].

Autorki: Caban E., Kurek K., Krzypkowska A.

Przeczytaj także:

KNBN © 2023