KNBN » Awdijiwka symbol ukraińskiego ducha walki

Zdjęcie autorstwa: /SERGEY BOBOK/AFP /AFP

♦ Pełnowymiarowa wojna na Ukrainie wybuchła 24 lutego 2022 roku, chociaż konflikt zbrojny rozpoczął się już w lutym 2014 roku od zaanektowania Krymu przez Rosję i późniejszych walk w Donbasie. Natomiast od lutego 2022 roku uległ on gwałtownej eskalacji. Ukraińcy stawili silny opór rosyjskiej inwazji, Kijów nie upadł. Aktualnie walki trwają głównie w obwodach: donieckim, ługańskim oraz charkowskim. Obwód doniecki był już szturmowany od 2014 roku przez prorosyjskich separatystów. Na szczególną uwagę zasługuje małe miasto w tym obwodzie, gdzie toczą się obecnie zaciekłe walki. Mowa o Awdijiwce, o wielkości zaledwie 29 km².

Warto zaznaczyć, że Awdijiwka była czasowo okupowana przez prorosyjskich separatystów od 22 września 2014 roku. Po trzech miesiącach walk miasto zostało odzyskane przez ukraińską armię 24 listopada 2014 roku. Pomimo tego Awdijiwka pozostała pod regularnym ostrzałem separatystów. Kolejny przełom nastąpił w lutym 2017 roku, kiedy to walki toczyły się o strefy przemysłowe miasta. Zastosowano wówczas bronie zakazane przez porozumienia mińskie.

W trakcie gorącej fazy konfliktu, 13 marca 2022 roku w Awdijiwce doszło do zbombardowania przez wojska rosyjskie koksowni należącej do ukraińskiego koncernu stalowego Metinvest. Naloty były powtarzane regularnie. W październiku 2023 roku w Awdijiwce rozpoczęła się operacja ofensywna.

10 październik

594 dzień wojny

Działania Sił Rosyjskich

Rosyjskie siły rozpoczęły lokalne operacje ofensywne w obszarze Awdijiwki w Obwodzie Donieckim oraz na południowy zachód od Orekhowa w Obwodzie Zaporoskim 9 października. Celem tych operacji było prawdopodobnie likwidowanie ukraińskich sił na tym obszarze, aby uniemożliwić im przeniesienie rezerw w kierunku obszaru Robotyne. Siły rosyjskie zintensyfikowały operacje ofensywne na północny zachód od Awdijiwki, szczególnie w okolicach Oczeretyny i Berdyczowa, a także na południowy zachód od Awdijiwki. Ponadto, siły rosyjskie zaatakowały na południowy zachód od Orekhowa. Rosyjscy blogerzy wojenni twierdzą, że siły rosyjskie uczyniły postępy o około dwa kilometry na tym obszarze.

Reakcja Ukraińska

Sztab Generalny Ukrainy potwierdził, że trzy rosyjskie bataliony przeprowadziły atak w kierunku Awdijiwki. Rosyjscy blogerzy wojenni przedstawiają operacje w obszarze Awdijiwki jako znaczący wysiłek ofensywny, którego celem jest okrążenie ukraińskich sił w Awdijiwce i zdobycie miasta. Jednakże zdobycie go, jednego z najlepiej umocnionych obszarów na froncie w Obwodzie Donieckim, byłoby prawdopodobnie możliwe tylko w przypadku skierowania na ten obszar dużo większej liczby sił niż obecnie rozmieszczonych przez Rosję.

Zwiększone operacje ofensywne rosyjskiej armii na obszarze Awdijiwki i Żerebianki pokrywają się z innymi operacjami ofensywnymi w obwodzie Ługańskim i na wschodnich obszarach Obwodu Zaporoskiego. Te operacje mają prawdopodobnie na celu utrudnienie przenoszenia rezerw ukraińskich sił do krytycznych obszarów frontu w obwodzie Zaporoskim.

Zmiany w Dowództwie Rosyjskim

Rosyjskie źródła sugerują, że dowództwo ponownie mogło dokonać zmian personalnych, co może świadczyć o trwających problemach w zakresie dowodzenia i kontroli rosyjskich sił na obszarze obwodu Zaporoskiego.

Podsumowanie 10 października

Obie strony konfliktu prowadzą operacje ofensywne i obronne. ISW (Institute for the Study of War) nadal monitoruje sytuację na froncie i analizuje reakcje obu stron. Kluczowe informacje z tego dnia:

– Siły rosyjskie rozpoczęły lokalne operacje ofensywne w okolicach Awdijiwki i Orekhowa 9 października;

– Ukraiński Sztab Generalny potwierdził ataki rosyjskie na Awdijiwkę, ale nie ma jeszcze potwierdzenia rzekomych postępów rosyjskich;

– Ukraińskie siły kontynuują operacje kontr ofensywne w różnych obszarach Ukrainy, osiągając potwierdzone postępy;

– W rosyjskim dowództwie mogły nastąpić kolejne zmiany, co sugeruje trwające problemy w zakresie dowodzenia i kontroli rosyjskich sił w obwodzie Zaporoskim.

11 październik

595 dzień wojny

Działania Sił Rosyjskich:

Rosyjskie siły kontynuują lokalne operacje ofensywne w okolicach Awdijiwki. Ataki rosyjskie zostały przeprowadzone w godzinach porannych 10 października, a dane z geolokalizacji z 10 i 11 października potwierdzają, że rosyjskie wojska posunęły się na południowy zachód od Awdijiwki w okolicach Siewerne oraz na północny zachód od Awdijiwki w rejonach wsi Stepove i Krasnohoriwki. Sztab Generalny Ukrainy poinformował, że grupa rosyjska licząca do trzech batalionów z wsparciem czołgów i pojazdów opancerzonych zintensyfikowała operacje ofensywne w okolicach Awdijiwki.

Źródła rosyjskie celebrują postępy wojsk w tym obszarze i wydają się sugerować, że ich siły wyciągają wnioski z działań na południu Ukrainy. Dowódca batalionu artyleryjskiego, który według relacji walczy w tym obszarze, twierdzi, że rosyjskie siły używają systemów walki elektronicznej. Rosyjskie źródła przedstawiają również filmy, na których widoczne są pojazdy opancerzone prowadzące atak na pozycje ukraińskie, a za nimi idące kolumny piechoty.

Wsparcie NATO dla Ukrainy

11 października odbyło się spotkanie grupy kontaktowej ds. obrony Ukrainy w Brukseli. Przedstawiciele wojskowi i rządowi z prawie 50 krajów uczestniczyli w spotkaniu. W wyniku spotkania wiele państw NATO zadeklarowało pomoc i wsparcie dla Ukrainy. Sekretarz Obrony Stanów Zjednoczonych, Lloyd Austin, ogłosił nowy pakiet pomocy w wysokości 200 mln dolarów, w tym pociski AIM-9 do systemu obrony przeciwlotniczej, które Stany Zjednoczone dostarczą wkrótce na Ukrainę. Niemiecki minister obrony, Boris Pistorius, ogłosił także pakiet pomocy w wysokości 20 mln euro, w którym znajduje się 10 czołgów Leopard.

Podsumowanie 11 października

Rosyjskie siły wydają się wdrażać nowe taktyki, co może przynieść im sukcesy na poziomie taktycznym. Jednakże te zmiany w taktyce prawdopodobnie nie przełożą się na szersze operacyjne czy strategiczne sukcesy dla Rosji. Awdijiwka pozostaje silnie ufortyfikowanym ukraińskim bastionem, a zdobycie tego obszaru może być trudne dla rosyjskich sił. Ukraińskie siły kontynuują operacje kontrofensywne w różnych obszarach frontu. Kluczowe informacje z tego dnia:

– Rosyjskie siły kontynuują operacje ofensywne w obszarze Awdijiwki;

– Rosyjskie siły wydają się wdrażać nowe taktyki, ale te zmiany prawdopodobnie nie przełożą się na szersze sukcesy;

– Ukraina kontynuuje operacje kontrofensywne w różnych obszarach;

– Państwa NATO ogłosiły nowe pakiety pomocy dla Ukrainy na spotkaniu w Brukseli;

– Nastąpiła zmiana na stanowisku przewodniczącego Komitetu Obrony i Bezpieczeństwa Rady Federacji Rosyjskiej.

12 październik

596 dzień wojny

Rosyjska Ofensywa w Awdijiwce

Rosyjskie siły przeprowadziły ofensywę wokół Awdijiwki, atakując z różnych kierunków, wykorzystując grupy szturmowe z uzbrojeniem pancernym, śmigłowcami i artylerią. Te działania wskazują na to, że rosyjskie ataki są bardziej obszerną i znaczącą operacją, niż początkowo zakładano.

Mimo tych agresywnych działań, do dnia 12 października, rosyjskie siły nie osiągnęły znaczących przełomów wokół Awdijiwki. Szacowana zajęta powierzchnia od rozpoczęcia operacji wyniosła około 4,5 kilometrów kwadratowych. Tereny te znajdowały się w odległości około 5 kilometrów na północ od Awdijiwki. Rosyjskie informacje o bardziej znaczących postępach były uważane za prawdopodobnie zawyżone. Obserwatorzy ukraińscy określili te działania jako "duży atak" z dużą liczbą pojazdów pancernych.

Ciężkie straty po obu stronach

Materiał z geolokalizacją sugerował, że rosyjskie siły mogą ponieść znaczną liczbę strat w sprzęcie pancernym, w tym czołgi. W swoich działaniach ofensywnych wokół Awdijiwki. Wojska ukraińskie rzekomo zniszczyły 33 rosyjskie pojazdy pancerne i 15 czołgów w dniach 10-12 października. Te ciężkie straty po stronie rosyjskiej nasunęły pytania, czy rosyjskie siły skutecznie stosują wnioski z wcześniejszych starć.

Obrona ukraińska i zakłócanie logistyki rosyjskiej

Wojska ukraińskie sukcesywnie stanęły na obronie swoich pozycji i ponadto zdołały zadawać znaczne straty stronie rosyjskiej. Dzięki zniszczeniu mostu na północny wschód od Awdijiwki, zakłócili także logistykę rosyjską, co mogło utrudnić utrzymanie dalszej ofensywy przez Rosjan. Źródła rosyjskie natomiast wydawały się przesadnie zawyżać swoje sukcesy na froncie na terenie Awdijiwki i minimalizować swoje straty.

Konflikt w Awdijiwce był częścią szerszych operacji ofensywnych w różnych sektorach, w tym Bachmutu i zachodniego obwodu Zaporoskiego. Rosyjskie siły dążyły do utrzymania linii frontu, aby zastąpić swoje je nowymi oddziałami i przygotować się do wznowienia ofensywy. Warto wspomnieć, że siły rosyjskie nadal pozyskiwały personel wojskowy, zatrudniając ponad 357 000 pracowników kontraktowych, ochotników i poborowych od 1 stycznia 2023 roku.

Ataki dronów i inne działania

Rosyjskie siły przeprowadzały ataki dronami na terytorium Ukrainy, docelowo niszcząc infrastrukturę portową na południu kraju i kluczową infrastrukturę w obwodzie Charkowa. Jednocześnie kontynuowały ataki w okolicach Doniecka i odnosiły dalsze postępy w niektórych obszarach.

Prześladowania religijne na terytorium okupowanej Ukrainy

Władze rosyjskie kontynuowały prześladowanie wspólnot religijnych na terytorium okupowanej Ukrainy w ramach szerszych działań zmierzających do stłumienia ukraińskiej tożsamości.

Podsumowanie 12 października

Konflikt w Awdijiwce pozostaje dynamiczny, a obie strony ponoszą znaczne straty. Rosyjskie siły próbują utrzymać nacisk, podczas gdy wojska ukraińskie nadal utrzymują swoje pozycje i zakłócają logistykę rosyjską. Sytuacja w Awdijiwce jest częścią szerszego konfliktu na różnych frontach, a dalsze wydarzenia będą nadal kształtować jego dynamikę.

13 październik

597 dzień wojny

Trwające rosyjskie operacje ofensywne

Rosyjskie siły kontynuowały operacje ofensywne w obszarze Awdijiwki, próbując zdobyć obszary na północ i południe od miasta. Materiał z geolokalizacją z 12 i 13 października wskazywał na postępy rosyjskich sił na południe od Krasnohoriwki (5 km na północ od Awdijiwki) oraz na południowy wschód od Perwomajśka (11 km na południowy zachód od Awdijiwki). Istnieją jednak sprzeczne informacje dotyczące kontroli Avdiivka Coke Plant (Zakłady Koksowniczo-Chemiczne Avdiivka w obwodzie donieckim na Ukrainie są największym producentem koksu na Ukrainie i należą do firmy Metinvest) przez rosyjskie siły, a ISW nie potwierdziło kontroli tego zakładu przez Rosję.

Obrona Ukrainy i taktyka

Wojska ukraińskie nadal odpierają ataki rosyjskie w okolicach Awdijiwki. Ukraińscy obrońcy stosują miny w celu spowolnienia postępów rosyjskich sił. Rosjanie wskazują do tego na problemy z jakością dział rosyjskiej artylerii, co może wpłynąć na ich celność. Ukraińcy starają się utrzymać swoje fortyfikacje i terytorium w pobliżu Awdijiwki.

Ograniczanie informacji na temat działań wojskowych

Wygląda również na to, że w międzyczasie rosyjskie dowództwo wojskowe ogranicza informacje dotyczące operacji ofensywnych wokół Awdijiwki w rosyjskiej przestrzeni informacyjnej.

Kreml stara się kreować pozytywny obraz operacji

Kreml próbuje przedstawić operacje ofensywne Rosji w okolicach Awdijiwki jako dowód zdobycia przez rosyjskie siły inicjatywy operacyjnej na Ukrainie. Ambasador ONZ Rosji, Vasily Nebenzya, stwierdził, że operacje kontrofensywne Ukrainy są „formalnie zakończone”, a rosyjskie siły prowadzą „aktywne operacje bojowe na prawie całej linii frontu”. Jest to prawdopodobnie próba Kremla zmiany narracji i skupienia uwagi na zdolnościach militarnych rosyjskich sił.

Podsumowanie 13 października

Sytuacja w Awdijiwce jest niepewna, a obie strony ponoszą znaczne straty. Operacje ofensywne Rosji wydają się napotykać na opór ze strony Ukrainy, która nadal stara się utrzymać swoje pozycje obronne. Rosja próbuje ograniczać dostęp do informacji, a Kreml dąży do zmiany narracji na temat sytuacji na froncie.

14 październik

598 dzień wojny

Oczekiwane operacje ofensywne Rosji

Rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego Stanów Zjednoczonych, John Kirby, poinformował 13 października, że nowe rosyjskie operacje ofensywne w okolicach Łymanu i Awdijiwki „nie były niespodzianką”. Stany Zjednoczone wyraziły pewność, że ukraińskie siły odeprą te ataki. Kirby zauważył również, że rosyjskie siły wydają się stosować taktykę „fali ludzkiej”, polegającą na użyciu mas słabo wyszkolonych i wyposażonych rosyjskich żołnierzy w celu osiągnięcia dalszych postępów - tę samą taktykę stosowali podczas nieudanej ofensywy zimowej w 2022 roku.

Przygotowania Ukrainy

Ukraińskie siły wiedziały o planowanej rosyjskiej ofensywie w okolicach Awdijiwki i przygotowały się do niej. Siły wroga nie utworzyły wystarczającej rezerwy do ataku na całej linii frontu, skupiając się na wybranych sektorach. Wojenni blogerzy rosyjscy sugerowali, że miny ukraińskie spowalniają postępy wojsk, co wskazuje na wcześniejsze przygotowania Ukrainy do obrony.

Trudności Rosji w obszarze medycznym

Rosyjskie źródła wskazują na trudności z medycznym wsparciem dla rannych rosyjskich żołnierzy w okolicach Awdijiwki. Brakuje chirurgów m.in. w okupowanej Gorłówce i Doniecku, co skłoniło jedno ze źródeł informacyjnych do apelu o przyjazd rosyjskich lekarzy na front w celu pomocy rannym.

Podsumowanie 14 października

Sytuacja na froncie Awdijiwki pozostaje napięta i niepewna. Zachód wyraża wiarę w ukraińskie siły obronne, ale jednocześnie spodziewa się dalszej ofensywy ze strony Rosji. Informacje pochodzące z rosyjskiej przestrzeni informacyjnej są sprzeczne co do możliwości Rosji i Ukrainy. Ukraina kontynuuje operacje kontrofensywne, zarówno na wschód, jak i na południe od Awdijiwki.

15 października

599 dzień wojny

Wypowiedź Władimira Putina

Prezydent Rosji Władimir Putin udzielił wywiadu rosyjskiej telewizji państwowej. W swoim wystąpieniu Putin opisał rosyjskie operacje ofensywne w okolicach Awdijiwki, Kupiańska i Zaporoża jako „aktywną obronę”. To sformułowanie jest zgoła inne od określenia „aktywnych działań bojowych”, używanego wcześniej przez rosyjskiego ambasadora 13 października. Wskazuje to na to, że Putin próbuje być bardziej powściągliwy w swoich wypowiedziach co do możliwości znaczących postępów rosyjskich sił w okolicach Awdijiwki.

Ewolucja w rosyjskiej przestrzeni informacyjnej

Przestrzeń informacyjna w Rosji także wydaje się być bardziej wyważona w swoim podejściu do rosyjskich operacji ofensywnych w okolicach Awdijiwki. Wcześniej rosyjscy blogerzy wojskowi informowali o znaczących postępach Rosji na froncie, ale teraz wyrażają trudności w postępach. Niektórzy z nich zaczynają mówić o trwających walkach i problemach w realizacji operacji. Jednocześnie wiele źródeł nadal stosuje cenzurę, ograniczając raporty o działaniach rosyjskich wojsk.

Działania rosyjskich sił

Mimo prób otoczenia Awdijiwki, siły rosyjskie nie osiągnęły znaczących postępów i spotykają się z oporem ze strony ukraińskich sił. Ukraiński Sztab Generalny raportuje, że ukraińskie siły odparły z sukcesem ponad 15 rosyjskich ataków w okolicach Awdijiwki, a także na północ i południe od tej miejscowości.

Podsumowanie 15 października

Pomimo trudności w postępach na froncie, rosyjskie siły nadal prowadzą operacje ofensywne w okolicach Awdijiwki. Putin prawdopodobnie próbuje obniżyć oczekiwania co do znaczących postępów, a rosyjska przestrzeń informacyjna również bardziej ostrożnie podchodzi do swoich relacji w tej kwestii. Siły ukraińskie stawiają skuteczny opór, ale siły przeciwnika nadal pozostają zagrożeniem w regionie.

16 października

600 dzień wojny

Wzmacnianie sił rosyjskich

Najnowsze informacje sugerują, że Rosja przekierowała co najmniej dwie brygady, aby wesprzeć operacje ofensywne na froncie Awdijiwki. Raport ukraińskiego obserwatora wojskowego z 16 października wskazuje na obecność trzech brygad wroga, które uczestniczą w atakach na Awdijiwkę, współdziałając z innymi rosyjskimi oddziałami.

Działania rosyjskich sił

Rosyjskie siły kontynuują operacje ofensywne w kierunku Awdijiwki, choć w tempie wolniejszym niż na początku ataków. Wideo z geolokalizacją opublikowane 16 października pokazuje, że rosyjskie siły marginalnie posunęły się około 3 km na południe od Awdijiwki. Sztab Generalny Ukrainy donosi, że ukraińskie siły odparły łącznie 22 ataki rosyjskie w kierunku Awdijiwki w ostatnich dniach. Jest to mniej niż 30 ataków zgłoszonych 15 października. Rosyjskie źródła wskazują, że siły rosyjskie zwiększyły intensywność ataków lotniczych i artyleryjskich na Awdijiwkę, aby zrekompensować wolniejsze postępy na froncie lądowym, które komplikują silne ukraińskie fortyfikacje wokół miasta. W trakcie spotkania poświęconego sytuacji operacyjnej na Ukrainie, 16 października, rosyjski minister obrony, Siergiej Szojgu, twierdził, że rosyjskie siły polepszyły swoje pozycje taktyczne w nieokreślonych obszarach i że rosyjska „aktywna obrona” na froncie, w tym w okolicach Awdijiwki, uniemożliwia postępy ukraińskie.

Działania Ukrainy

Ukraińskie siły kontynuują operacje ofensywne w innych obszarach, w tym w rejonie Bachmutu i na zachodnim obszarze obwodu Zaporoskiego. Raport Sztabu Generalnego Ukrainy mówi o działaniach ofensywnych w kierunku Melitopola i Bachmutu. Źródła rosyjskie informują o próbach ataku ukraińskich sił w okolicach Awdijiwki i na zachód od miejscowości Verbove (10 km na wschód od Robotyne i 18 km na południowy zachód od Orekhowa). Informacje te sugerują, że ukraińskie siły są blisko pozycji rosyjskich na zachód od Verbove.

Podsumowanie 16 października

Rosyjskie siły wzmocniły swoją obecność na froncie Awdijiwki, co może wpłynąć na sytuację na tym obszarze. Mimo to, ukraińskie siły nadal stawiają skuteczny opór. Działania ukraińskie w innych rejonach także trwają. Dalszy rozwój konfliktu jest trudny do przewidzenia. Rosja kontynuuje swoje operacje ofensywne, ale natrafia na opór ze strony ukraińskich sił, które korzystają z trudnych warunków terenowych i umocnień wokół Awdijiwki.

17 października

601 dzień wojny

Użycie systemu TOS-2 przez Rosję

Ministerstwo Obrony Rosji opublikowało nagranie wideo z 17 października, przedstawiające rosyjskie siły używające nowego systemu artyleryjskiego TOS-2 „Tosochka” w Ukrainie. Ministerstwo Obrony Rosji twierdzi, siły rosyjskie użyły systemów TOS-2 do ataku na ukraińskie fortyfikacje w nieokreślonym miejscu na froncie, potencjalnie w okolicach Awdijiwki. Rosyjskie media zwracają uwagę, że TOS-2 to zmodernizowana i ulepszona wersja systemu TOS-1A „Solntsepek”, który Rosja stosowała w znaczący sposób w całym teatrze działań na Ukrainie. Systemy artyleryjskie tego typu są dostępne na poziomie okręgu wojskowego i ich zaangażowanie w określonych sektorach frontu może być oznaką priorytetów operacyjnych Rosji.

Użycie ukraińskich rakiet ATACMS

Warto zaznaczyć, że Ukraina po raz pierwszy użyła dostarczonych przez Stany Zjednoczone rakiet dalekiego zasięgu ATACMS do ataku na cele rosyjskie na obszarze okupowanej Ukrainy w dniu 17 października. Ataki ukraińskie za pomocą rakiet ATACMS były skierowane na operacyjnie istotne rosyjskie lotniska w okupowanym obszarze Ukrainy. To wydarzenie jest znaczące, ponieważ może skłonić dowództwo rosyjskie do rozproszenia swoich aktywów lotniczych i wycofania niektórych samolotów na lotniska położone dalej od linii frontu.

Działania Ukrainy

Ukraińskie siły kontynuują operacje kontrataków i postępują w kierunku Bachmutu oraz na zachód od obwodu Zaporoże.

Podsumowanie 17 października

Obecna sytuacja na froncie Awdijiwki pozostaje skomplikowana. Obie strony konfliktu stosują nowoczesne systemy artyleryjskie oraz rakietowe, co wpływa na rozwój sytuacji. Reakcje ze strony Rosji na użycie rakiet ATACMS przez Ukrainę będą miały wpływ na sposób, w jaki organizowane są rosyjskie siły na froncie. Ukraina wykazuje zdolność do przeciwdziałania rosyjskim operacjom ofensywnym i podejmuje skuteczne kontrataki.

18 październik

602 dzień wojny

Działania ukraińskich sił na wschodnim brzegu Dniepru

Rosyjskie źródła informują, że prawdopodobnie kompanie wielkości dwóch ukraińskich brygad piechoty morskiej przeprowadziły desant przez Dniepr na wschodni brzeg obwodu Chersońskiego w dniach 17-18 października. Opublikowane nagrania wskazują, że siły ukraińskie posunęły się na północ od miejscowości Piszczaniwka (14 km na wschód od Chersonia i 3 km od Dniepru). Istotny rosyjski bloger wojskowy twierdzi, że dwie ukraińskie grupy szturmowe wylądowały na wschodnim brzegu Dniepru i przełamały początkowe rosyjskie linie obronne, czasowo okupując Czurupińsk i pozycje na północnym obrzeżu Piszczaniwki 17 października. Jednakże stwierdził później, że rosyjscy żołnierze odepchnęli oddziały ukraińskie w kierunku rzeki Dniepr.

Rosyjska reakcja i obawy

Rosyjskie źródła wyraziły wyraźne obawy związane z trwającymi działaniami Ukraińców na wschodnim brzegu obwodu Chersońskiego i przedstawiają te działania jako część potencjalnie większej operacji ukraińskiej. Prezydent Rosji Władimir Putin określił aktywność Ukrainy w obwodzie Chersońskim jako „następną kontrofensywę” i kontynuował swoje typowe twierdzenia przedstawiając wszystkie operacje ofensywne Ukrainy jako nieudane.

Rosyjskie obawy związane z możliwością ukraińskiej operacji na wschodnim brzegu Dniepru mogą wynikać z kondycji sił rosyjskich na lewym brzegu rzeki. Rosyjskie dowództwo prawdopodobnie przerzuciło znacznie więcej elitarnych jednostek z kierunku Chersonia, aby wesprzeć operacje obronne na zachodnim obszarze obwodu Zaporoskiego w ostatnich miesiącach. Dlatego obecna kompozycja sił na tym obszarze jest prawdopodobnie osłabiona bojowo.

Podsumowanie 18 października

Aktualna sytuacja na wschodnim brzegu obwodu Chersońskiego jest trudna do oceny. rosyjskie i ukraińskie źródła informacji prezentują rozbieżne stanowiska co do wydarzeń na froncie.

19 październik

603 dzień wojny

Działania Ukrainy

Rosyjskie źródła nadal omawiają większe niż zwykle operacje lądowe Ukrainy na lewym brzegu obwodu Chersońskiego w dniu 19 października. Ukraina prawdopodobnie utrzymuje ograniczoną obecność na niektórych obszarach lewego brzegu w okolicach linii brzegowej Dniepru i Antonowskiego mostu kolejowego. Wiodący rosyjski bloger wojenny, który rozpoczął dyskusję o ukraińskich atakach na lewym brzegu 18 października, twierdził 19 października, że dwie grupy sabotażowe i rozpoznania ukraińskiej brygady morskiej przekroczyły rzekę Dniepr, przełamały obronę rosyjską i zdobyły przyczółek we wsi Krynky (30 km na wschód od Chersonia i około 2 km od brzegu Dniepru). Według blogera, rosyjska piechota przypuściła kontratak i zepchnęła ukraińskie siły na obrzeża wsi ale zaznacza, że ukraińscy żołnierze kontrolują niektóre budynki w Krynkach i oczekują na wzmocnienia. Inny rosyjski bloger wojenny twierdzi z kolei, że siły ukraińskie użyły więcej ludzi w atakach na Krynky niż w poprzednich operacjach. Kilka źródeł rosyjskich mówiło o tym, że Rosja zdołała odepchnąć ukraińskie siły od obszarów w okolicach: Czurupińska, Piszczanki i Podstępne (15 km na wschód od Chersonia) do brzegu Dniepru i okolicach mostu kolejowego Antonowskiego, gdzie twierdzą, że ukraińskie siły próbują odpoczywać i reorganizować się pod ciągłymi rosyjskimi atakami powietrznymi i artyleryjskimi. Sztab Generalny Ukrainy także w pewien sposób potwierdził operacje ukraińskie na lewym brzegu i poinformował 19 października, że rosyjskie naloty dotknęły Piszczankę, sugerując działania ukraińskie w tej miejscowości.

Straty rosyjskich sił powietrznych

Oficjalne źródła ukraińskie zgłosiły, że siły ukraińskie zestrzeliły pięć rosyjskich samolotów w ciągu ostatnich 10 dni w obwodzie Donieckim, a jednocześnie rosyjskie siły lądowe poniosły znaczne straty w okolicach Awdijiwki. Sześć maszyn zostało zestrzelonych, w tym przynajmniej jeden samolot Su-25. Oficjalne źródło ukraińskie poinformowało 19 października, że siły ukraińskie zestrzeliły pięć samolotów, w tym co najmniej jeden samolot Su-25, w obwodzie Donieckim. Ukraiński pułkownik Aleksander Sztupun, oświadczył, że rosyjskie siły głównie używają samolotów szturmowych do prowadzenia nalotów, ale te maszyny są nieskuteczne na odległość, co zmusza samoloty nieprzyjaciela do latania bliżej linii frontu, co prowadzi do utraty pięciu samolotów w ciągu 10 dni. Istnieją także niepotwierdzone informacje o uszkodzeniach dodatkowych rosyjskich samolotów. Sztupun poinformował również, że rosyjskie siły korzystają także z samolotów Su-34 i Su-35 w kierunku Tawrijska, ale nie latają one blisko linii frontu z obawy przed ukraińskimi środkami obrony powietrznej.

Działania Ukrainy w obszarze Bachmutu

Siły ukraińskie kontynuują operacje kontrofensywne, prowadząc ataki na południe od Bachmutu i w zachodnim obwodzie Zaporoskim w dniu 19 października. Oficjalne źródło ukraińskie donosi, że osiągnięto sukces w okolicach Kliszczijiwki, Andrijiwki i Kurdiumiwka oraz przeprowadzono postęp w kierunku pozycji obronnych rosyjskich w kierunku Opytne. Oficjalne źródło ukraińskie, kapitan Ilya Yevlash, poinformował 18 października, że siły ukraińskie czyniły postępy na obszarach na południe od Bachmutu. Źródła rosyjskie również twierdzą, że siły ukraińskie przeszły przez linię kolejową w Kliszczijiwce. Sztab Generalny Ukrainy i inne oficjalne źródła wojskowe donoszą również o sukcesach na południe od Robotyne i na zachód od Verbove.

Operacje sił rosyjskich w rejonie Awdijiwki

Siły rosyjskie prowadziły operacje ofensywne w okolicach Awdijiwki w dniu 19 października i dokonały marginalnych postępów. Materiały opublikowane 19 października wskazują, że elementy rosyjskiej grupy ds. sabotażu, ataku i rozpoznania "Kluny" dokonały ograniczonych postępów na północ od Spartak (4 km na południe od Awdijiwki). Rosyjski bloger wojenny stwierdził, że ich siły postępowały o około 2 km na nieokreślonych obszarach wokół Awdijiwki. Inny zaś twierdził, że siły rosyjskie w tym czasie osiągnęły sukces w okolicach południowego wschodu od Awdijiwki i czyniły postępy w okolicach Siewerne. Ukraińska strona zanegowała te informacje i twierdziła, że wróg nie osiągnął znaczącego postępu w rejonie Awdijiwki.

Podsumowanie 19 października

Najnowsze wydarzenia z 19 października 2023 roku na Ukrainie obejmują działania sił ukraińskich na lewym brzegu obwodu Chersońskiego, straty rosyjskich sił powietrznych, kontynuację kontrataku sił ukraińskich na lewym brzegu i operacje sił rosyjskich w rejonie Awdijiwki. Ukraina wykazuje zdolność do odpierania rosyjskich operacji ofensywnych, a straty w sprzęcie w okolicach Awdijiwki wpływają na tempo rosyjskiej ofensywy.

20 października

604 dzień wojny

Rosyjskie siły wznowiły ofensywę w okolicach Awdijiwki, czego skutkiem było nieznacznie przesunięcie frontu na korzyść Rosjan, i co ciekawe pomimo zaciętego oporu ze strony ukraińskiej armii, wojska agresora wciąż podtrzymują rozkaz o prowadzeniu ofensywy, bez względu na koszty poniesione w ludziach i sprzęcie. Z materiałów geolokacyjnych wynika, że wojska rosyjskie do tej pory przejęły nieznaczną część terytorium miasta Krasnohoriwki i zajęły twierdzę leżącą w pobliżu miasta Awdijiwka.

Ukraiński Sztab Generalny podaje, że ukraińskie siły odparły ataki rosyjskie wymierzone w Awdijiwkę, Nowokałynow, Stepowe i Perwomajske.

Warto również dodać, że wedle statystyk przekazanych przez stronę ukraińską, wojska broniące się 20 października zniszczyły lub uszkodziły około 50 czołgów i 100 pojazdów opancerzonych, podczas samej obrony miasta, oraz, że szacunki sporządzone w ciągu ostatnich 4 dni, wykazują, iż Ukraińcy zniszczyli bądź uszkodzili prawie 200 wrogich pojazdów opancerzonych. Według informacji przekazanych przez szefa Administracji Wojskowej miasta Awdijiwka, maszyny uszkodzone przez siły ukraińskie są przez cały czas naprawiane w terenie podczas trwania działań wojennych.

Podczas obrony miasta, ukraińskie siły zdołały ostrzelać system artylerii TOS-1 co poskutkowało odpowiedzią ze strony rosyjskiej, która rozpoczęła ponowny ostrzał miasta, co ciekawe wraz z wydłużającym się czasem prowadzenia ostrzału, skuteczność artylerii wroga, malała co może być spowodowane ciągłymi problemami z łącznością wewnątrz oddziałów rosyjskich oraz brakami w zaopatrzeniu.

Podsumowanie 20 października

Konflikt w okolicach Awdijiwki, przybiera na sile, Rosjanie przypuszczają ponowny szturm na miasto, co doprowadziło tylko do nieznacznego przesunięcia frontu, oznacza to tylko jedno, że Ukraińcy nie oddadzą swojego miasta tak łatwo.

Warto również dodać, że jeśli wojska ukraińskie będą prowadzić walki na coraz to większą skalę i ilość zniszczonych maszyn po stronie Rosjan będzie przewyższała liczbę maszyn zdatnych do użytku lub naprawy, to agresorzy będą musieli przemyśleć opłacalność walk w tym regionie.

21 październik

605 dzień wojny

Siły ukraińskie, prawdopodobnie powstrzymały kolejną ofensywę skierowany na miasto Awdijiwka, jednocześnie zadając siłom nieprzyjaciela poważne straty w ludziach i sprzęcie. Według zdjęć geolokalizacyjnych można wywnioskować, że poprzedni szturm rosyjski doprowadził do nieznacznego przesunięcia frontu na korzyść atakujących, lecz ze względu na zacięte walki w mieście Rosjanie ponieśli duże straty, które nie będą takie proste do odbudowania.

Według informacji pozyskanych od ukraińskich specjalistów do spraw wojskowych wynika, że wojska rosyjskie zmniejszyły tempo prowadzonych działań, co może być skutkiem walk, które doprowadziły do zniszczenia przez siły ukraińskie 50 czołgów i 100 pojazdów pancernych wroga oraz strat w wysokości 900 żołnierzy po stronie rosyjskiej, pochodzących jeszcze z 19 października.

Co ciekawe, szef Estońskiego CWSZ (Centrum Wywiadu Sił Zbrojnych), wskazuje na prawdopodobieństwo utworzenia kolejnego głównego frontu. Miałby on przechodzić właśnie przez miasto Awdijiwka, które stałoby się tym samym co obwód Chersoński i Ługański. Utwierdzenia w tym przeświadczeniu można poszukiwać już w samym sposobie prowadzenia działań, który polega na wysyłaniu ogromnych ilości żołnierzy i sprzętu do przejęcia tego miasta, przy jednoczesnym przyzwoleniu na możliwe wysokie straty.

Cała strategia działania wojsk rosyjskich, jest uznawana przez ukraińskich przedstawicieli wojskowych za mało efektywną i źle przemyślaną, co prowadzi do złego wykorzystania potencjału taktycznego posiadanych środków i ogromnych strat wśród żołnierzy i w sprzęcie.

Podsumowanie 21 października

Biorąc pod uwagę trwającą ciągle ofensywę wojsk rosyjskich, można zgodzić się z założeniem, że Awdijiwka jest jednym z głównych celów rosyjskiej inwazji w chwili obecnej i wątpliwym jest by Rosjanie w najbliższych dniach mogli porzucić prowadzone jak do tej pory działania wojenne w okolicy miasta.

22 październik

606 dzień wojny

W niedzielę rosyjskie siły przetransportowały kolejne oddziały wojskowe w rejony miasta Awdijiwka, nie zważając na ostatnie poniesione straty w ludziach i sprzęcie, które miały miejsce jeszcze w dniach 19 i 20 października.

Według danych geolokacyjnych i relacji przekazanych przez blogerów wojskowych rosyjskich i ukraińskich, można powiedzieć że na dzień 22 października ofensywa rosyjska na północy miasta zatrzymała się i same działania przeprowadzone podczas jej trwania nie przyczyniły się do znacznych zmian na samym froncie, inaczej ma się natomiast front południowy, na którym Rosjanie dzięki operacjom naziemnym przesunęli w niewielkim stopniu zajęty teren.

Warto dodać, że ze względu na skalę prowadzonych działań, trudnym jest wykonanie jakichkolwiek ruchów militarnych, które mogłyby w większym stopniu przechylić szalę zwycięstwa na jedną ze stron, co więcej ze względu na działania wojsk ukraińskich w zakresie zwalczania broni pancernej oraz dobrze przygotowane pola minowe na kluczowych kierunkach potencjalnego ataku, siły rosyjskie mają problemy w ingerencji w logistykę strony broniącej miasta.

Co więcej możliwym jest, że samo miasto Awdijiwka ma szczególne znaczenie dla strategii rosyjskiej, ponieważ pomimo ogromnych strat poniesionych do dnia 22 października, przez cały okres trwania walk strona atakująca nie zaprzestała prowadzenia procedury uzupełnień w szeregach na tym właśnie froncie.

Podsumowanie 22 października

Biorąc pod uwagę wydarzenia mające miejsce w niedzielę 22 października, można określić ten dzień jako chwilowy moment przestoju w działaniach wojennych ale również pewną zmianę w samym kierunku prowadzonych działań po stronie rosyjskiej, bo w momencie braku możliwości zdobycia terenów na północy miasta siły atakujące zdecydowały się na atak od południa, który przyniósł choć niewielkie ale jednak zmiany w układzie frontu.

23 październik

607 dzień wojny

Operacje ofensywne sił rosyjskich

Rosja z nocy z 22 na 23 października dokonała ataków rakietowych i dronowych. Stronie ukraińskiej udało się odeprzeć ataki wroga, co jest istotnym aspektem obrony. Siły rosyjskie zmieniły swoją taktykę w dniu 23 października podczas przeprowadzenia operacji ofensywnych w okolicach Awdijiwki. Miały one na celu osiągnięcie postępów na północny wschód od tego obszaru. W doniesieniach jakie do nas spłynęły odnotowano, że siły rosyjskie poczyniły postępy w trakcie tych działań ofensywnych, co sugeruje przesunięcie ich linii frontu w kierunku północno-wschodnim od Awdijiwki.

Różnice w doniesieniach rosyjskich i ukraińskich źródeł

Obie strony konfliktu raportują różne wersje wydarzeń. Trzeba podkreślić, że różnice w doniesieniach, bowiem obie strony starają się kształtować narrację na swoją korzyść.

Obszar Awdijiwki

Walki koncentrują się w okolicach miasta Awdijiwka, które jest strategicznym punktem na froncie wschodnim Ukrainy. Miejscowość ta ma duże znaczenie zarówno militarnie, jak i strategicznie, co może wyjaśniać intensywność działań w tym obszarze. Co ważne najważniejszym punktem strategicznym jest nasyp. Jak wynika z doniesień Rosjanie atakowali nasyp, aby go przejąć. Stronie ukraińskiej udało się odeprzeć atak, lecz ufortyfikowania na kopcu zostały zniszczone. Przez co zarówno Rosjanie i Ukraińcy wycofali się z nasypu.

Podsumowanie 23 października

23 październik jest dniem przełomowym w Awdijiwce. Poczynając od ataku rakietowego i ataku dronami nastąpiła zmiana charakteru działań. Jeśli siły rosyjskie utrzymają tę taktykę to sytuacja w Awdijiwce może się zmienić z dnia na dzień.

___________________________________________________________________________

Skróty każdego dnia

10 październik

Rosja prowadziła operacje ofensywne w okolicach Awdijiwki i na południowy zachód od Orekhowa. Celem tych działań było związanie ukraińskich sił na froncie i utrudnienie im przenoszenia rezerw. Siły rosyjskie kontynuowały postępy na obszarze Awdijiwki, ale zdobycie tego silnie ufortyfikowanego obszaru było nadal trudne.

11 październik

Rosja nadal kontynuowała operacje ofensywne w obszarze Awdijiwki. Były dowody na to, że rosyjskie siły wdrażały nowe taktyki, w tym wykorzystanie systemów walki elektronicznej. W międzyczasie, państwa NATO ogłosiły zwiększone wsparcie dla Ukrainy, a zmiany personalne w rosyjskim Senacie sugerowały ewentualne przetasowania w rosyjskiej strukturze władzy.

12 październik

Rosyjskie siły rozpoczęły znaczną operację ofensywną w okolicach miasta Awdijiwka, położonego w obwodzie Donieckim na wschodniej Ukrainie. Rosja przeprowadziła znaczne natarcie na tę pozycję, w celu osiągnięcia strategicznego przewagi w rejonie Donbasu. Mimo agresywnych działań, do tego dnia nie osiągnęły znaczących przełomów wokół Awdijiwki, ponieważ ukraińskie siły nadal utrzymywały swoje pozycje obronne.

13 październik

Operacje ofensywne rosyjskiej armii nadal napotykały na trudności. Ukraińskie siły utrzymywały swoje pozycje obronne w Awdijiwce i prowadziły operacje kontrofensywne w innych obszarach, próbując wzmocnić swoje stanowiska na froncie.

14 październik

Rosyjskie siły wzmocniły swoją obecność na froncie w rejonie Awdijiwki. Wzmocnienia te wpłynęły na sytuację na froncie, ale ukraińskie siły nadal stawiały skuteczny opór i prowadziły operacje kontrofensywne w innych obszarach, w celu zachowania inicjatywy.

15 październik

Obie strony konfliktu wprowadziły nową broń do walki. Rosyjskie siły użyły systemu artyleryjskiego TOS-2 „Tosochka” w Ukrainie, co stanowiło zagrożenie dla ukraińskich pozycji. Z kolei Ukraina po raz pierwszy użyła rakiet ATACMS dostarczonych przez Stany Zjednoczone w atakach na cele rosyjskie lotniska. Obie strony kontynuowały swoje operacje w ramach dynamicznej sytuacji na froncie.

16 październik

Rosja wzmocniła swoje siły na froncie w okolicy Awdijiwki. To wzmocnienie wpłynęło na sytuację na froncie, a walki nadal toczyły się na pozycjach obu stron. Jednak ukraińskie siły nadal prowadziły operacje kontrofensywne w innych obszarach, próbując zachować inicjatywę.

17 październik

Kontynuowano użycie systemu TOS-2 przez Rosję, a Ukraina odpowiedziała użyciem rakiet ATACMS w celu rażenia rosyjskich lotnisk. Obie strony konfliktu prowadziły intensywne operacje ofensywne i defensywne, wpływając na rozwój sytuacji na froncie.

18 październik

Ukraińskie siły przeprowadziły desant na wschodnim brzegu Dniepru w okolicy miasta Chersonia. Dochodziło do walk na tym obszarze, co wpłynęło na sytuację na froncie Awdijiwki.

19 październik

Siły ukraińskie prowadziły operacje na lewym brzegu Obwodu Chersońskiego, natomiast Rosja notowała straty w swoich siłach powietrznych. Walki trwały na froncie w rejonie Awdijiwki. Sytuacja pozostawała dynamiczna na wschodnich obszarach Ukrainy.

20 październik

Rosyjskie siły wznowiły ofensywę w kierunku miasta Awdijiwka, pomimo poniesionych strat, do których można zaliczyć również zniszczony lub uszkodzony sprzęt ciężki oraz rosyjską artylerię TOS-1.

21 październik

Siłom ukraińskim udało się odeprzeć kolejną ofensywę rosyjską, która zakończyła się wysokimi stratami po stronie atakujących w wysokości około 150 pojazdów pancernych i 900 żołnierzy.

22 październik

Siły rosyjskie otrzymały kolejne siły pochodzące z centrum kraju, które mają zastąpić poniesione straty, warto dodać, że wcześniejsza ofensywa na północy miasta nie przyniosła dużych różnic w układzie sił, natomiast ofensywa na południu przyczyniła się do niewielkich strat terenów po stronie ukraińskiej.

Zakończenie

♦ Sytuację w mieście Awdijiwka, można uznać za interesującą, choćby ze względu na fakt, że już od samego początku wojny jest ono jednym z głównych celów rosyjskiej ofensywy idącej od strony separatystycznych republik Donieckiej i Ługańskiej. Choć sama wojna o jakiej mówi się obecnie występuje w mediach od lutego 2022 roku, to o samych problemach miasta, można było usłyszeć już na samym początku ,,cichej wojny” prowadzonej pomiędzy Rosją a Ukrainą czyli od 2014 roku. Sytuacja miasta jak i jego okolic pogorszyła się jednak dopiero po wybuchu otwartej wojny w 2022 roku, podczas której stało się jednym z głównych celów ekspansji rosyjskiej. Na dzień dzisiejszy tj. 23 października 2023 roku sytuacja Awdijiwki i oddziałów uczestniczących w obronie miasta nie przedstawia się zbyt dobrze. Choćby ze względu na ciągle trwające walki na jego obrzeżach ale i również wszelkiego rodzaju starcia w pobliskich miejscowościach, które w jeszcze większym stopniu powodują rozdział sił ukraińskich pomiędzy różne walki w miejscach niejednokrotnie znajdujących się kilka lub kilkanaście kilometrów od głównego frontu. Biorąc pod uwagę całokształt prowadzonych działań wojennych w tym regionie możliwym jest jednak, że w pewnym momencie któraś ze stron walczących będzie musiała przejąć inicjatywę nad przeciwnikiem.

Po przeprowadzonej analizie na chwile obecną trudno wskazać, kto utrzymuje przewagę w trwających walkach, ponieważ siły ukraińskie prowadzą bardzo silny i dobrze zorganizowany opór na terenie miasta. Jednak są one uzależnione w pełni od dostaw z zewnątrz, od których mogą zostać odcięci przez wrogie oddziały, co czyniłoby ich łatwym celem, dla zaopatrywanych z terenów separatystycznych republik Rosjan, którzy pomimo tej nieznacznej przewagi, nie są w stanie przedrzeć się przez struktury obronne jak i również same oddziały ukraińskie do miasta. Na chwilę obecną można być pewnym jednego, że konflikt w mieście Awdijiwka, jest jednym z najbardziej zaciętych starć mających miejsce od początku wojny na Ukrainie.

Autorzy: Zuzanna Jaksender, Michał Bekus, Adrian Malczewski

Bibliografia:

Stawarz M., Majdan, Krym, wojna w Donbasie: historia Ukrainy 2014-2022, „Histmag.org”, https://histmag.org/Majdan-Krym-wojna-w-Donbasie-historia-Ukrainy-2014-2022-23681 [dostęp: 19.10.2023r.].

Sytuacja na Ukrainie: co tam się dzieje?, „Polityka.pl”, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/1571185,1,sytuacja-na-ukrainie-co-tam-sie-dzieje.read [dostęp: 19.10.2023r.].

Wyrwał M., Donbas i Krym w ogniu, czyli historia "niewielkiego wtargnięcia", „onet.pl”, https://wiadomosci.onet.pl/swiat/donbas-i-krym-w-ogniu-czyli-historia-niewielkiego-wtargniecia/jsmyx1p [dostęp: 19.10.2023r.].

Materiały z zasobów Institute For The Study of War:

https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-october-10-2023, [dostęp: 20.10.2023r.].

https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-october-11-2023, [dostęp: 20.10.2023r.].

https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-october-12-2023, [dostęp: 20.10.2023r.].

https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-october-13-2023, [dostęp: 20.10.2023r.].

https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-october-14-2023, [dostęp: 21.10.2023r.].

https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-october-15-2023, [dostęp: 21.10.2023r.].

https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-october-16-2023, [dostęp: 21.10.2023r.].

https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-october-17-2023, [dostęp: 21.10.2023r.].

https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-october-18-2023, [dostęp: 21.10.2023r.].

https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-october-19-2023, [dostęp: 21.10.2023r.].

https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-october-20-2023, [dostęp: 21.10.2023r.].

https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-october-21-2023, [dostęp: 22.10.2023r.].

https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-october-22-2023, [dostęp: 23.10.2023r.].

https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-october-23-2023, [dostęp: 24.10.2023r.].

Koło Naukowe Bezpieczeństwa Narodowego UJD

Awdijiwka symbol ukraińskiego ducha walki - raport z frontu

KNBN © 2023